۹ آپریل به نام روز جهانی IOT یا همان اینترنت اشیا یا اینترنت چیزها نام گذاری شده است. برای این روز یک مصاحبه ترتیب داده بودم که متاسفانه شرکت هاستینگ وبسایت مشکل پیدا کرد و چند روزی سایت از دسترس خارج شد. بعد از چند روز صبر و ارسال تیکت، مشکل حل نشد و ما نه جواب تیکت گرفتیم نه بکاپ آخر سایت. به یک هاستینگ معتبر منتقل شدیم و تا همین روزهای اخیر مشغول تنظیم بخش های مختلف ورکولوژی بودیم. به امید خدا از این به بعد دوباره بهتر از قبل در خدمت دوستان هستیم.

متن زیر، مصاحبه من با سارا ستوده، فعال در حوزه IOT است. سارا ستوده در این حوزه فعالیت خوبی داشت که در ادامه میخوانیم.
لطفا خودتان را معرفی کنید

من سارا ستوده هستم دانشجوی کارشناسی مهندسی کامپیوتر. نزدیک دو سال است که به صورت حرفه ای حوزه IOT و شهر هوشمند را دنبال میکنم و در آن فعالیت دارم. برای اولین بار با IOT در سال ۹۴ در یک کنفرانس در دانشگاه ارومیه آشنا شدم و از آنجا به این حوزه علاقه مند شدم.


در این حوزه چه فعالیت هایی داشتید؟
فعالیت های مختلفی داشتم که یکی از آنها استارتاپ هاردنت است که در هکاتون اینترنت اشیا در دانشگاه علم و صنعت جزو ۱۰ استارتاپ منتخب شد. هاردنت را با چندنفر از هم دانشکده ای ها شروع کردیم و وسیله ای است که زمان امدادرسانی به خودروها را در زمان تصادفات به حداقل میرساند. دستگاه در خودرو تعبیه میشود و موقع تصادف با بررسی شدت تصادف که ممکن که تصادف ساده با یک درخت باشد یا یک تصادف شدید، وضعیت را به نزدیکترین مرکز امدادرسانی و اورژانس اطلاع میدهد.

درمورد IOT توضیح دهید
اینترنت اشیا یعنی ما به یک چیز قابلیت کنترل از راه دور و قابلیت یادگیری بدهیم. کنترل از راه دور بحث جدیدی نیست و از سالها قبل ما برای خیلی چیزها قابلیت کنترل از راه دور داده بودیم. اما قابلیت یادگیری با استفاده از بحث یادگیری ماشین ممکن میشود و بحث جدید هم همین است که ما بتوانیم بعلاوه قابلیت کنترل از راه دور، قابلیت یادگیری هم بدهیم.

برای مثال شما یک اپلیکیشن برای کنترل درب ورودی خانه خود دارید. همچنین وسیله ای هم روی در نصب شده که با اتصال به اپلیکیشن، شما را قادر به کنترل درب خانه میگند. این وسیله با دیدن شما، در را برای شما باز میکند. رفته رفته این دستگاه شما را میشناسد و یاد میگیرد که شما هرروز به این خانه رفت و آمد دارید و عضو اصلی خانه هستید. همچنین دوستان شما و بقیه افراد را هم میبیند و تفکیک میکند و برای مثال وقتی کسی اولین بار جلوی در ورودی باشد، شما یک پیام دریافت میکنید که یک غریبه جلوی در است که تا به حال دیده نشده. آیا مایل به باز کردن در هستید یا نه.
از استفاده های IOT توضیح دهید
کاربردهای این حوزه خیلی گسترده است و این حوزه هم جزو حوزه هایی است که در انقلاب صنعتی نسل چهارم نقش دارد. از IOT ما در حوزه های حمل و نقل، سلامت، آموزش، نظامی و امنیت و حتی در حوزه کودکان هم
میتوانیم استفاده کنیم. در کل مجموعه همه فیلدهایی که در یک شهر با IOT مجهز شده باشند را شهر هوشمند مینامیم.
آیا زبان برنامه نویسی و تخصص خاصی برای ورود به حوزه IOT نیاز است؟ برای کسانی که قصد ورود به این حوزه دارند توضیح دهید
اگر بخواهیم کار در این حوزه را به سه قسمت کلی تقسیم کنیم، بخش سخت افزار، بخش نرم افزار و بخش مدیریت و کسب و کار IOT را در هر محصول خواهیم داشت. یعنی در ساخت هر محصول، این سه دسته وجود دارد. خود من از ۵ سال پیش برنامه نویسی را با زبان سی پلاس پلاس شروع کردم و بعد سمت سی شارپ رفتم. در حال حاضر هم سی شارپ و پایتون کار میکنم. در حوزه IOT یادگیری زبان خاصی الزام نیست و هر زبانی کاربرد خودش را دارد، اما به بعضی زبانها به دلیل مزایای آنها توجه بیشتری میشود. مثلا پایتون در بخش یادگیری ماشین و حتی امنیت اینترنت اشیا کاربرد دارد. یادگیری هیچ زبانی بد نیست اما پیشنهاد من این است که روی زبانهایی مثل پایتون و جاوا اسکریپت که انعطاف بالایی دارد و در حوزه های مختلفی استفاده میشود تمرکز کنند.

برای شروع ساخت یک محصول در حوزه IOT چه مراحلی باید طی شود؟
بخش اول هر محصولی ایده آن محصول است. با توجه به تجربه دو ساله خودم، اول از همه چیز حتما باید ایده سنجیده شود. باید با تحقیق و بررسی اعتبار ایده و میزان نیاز مردم به آن معلوم شود. اینطور نیست که اگر این ایده نیاز ما باشد یعنی نیاز همه است. این مشکل را در خیلی از افرادی که ایده داشتند، مشاهده کردم. اکثر اوقات یک محصول و ایده شاید خیلی عالی باشد، اما در کشور ما و در این زمان شاید نیاز و دغدغه مردم نباشد.
بنابراین پیاده سازی و ساخت محصول آخرین قدم است. یعنی اول باید اعتبارسنجی ایده و بازار هدف و روش های مارکتینگ آن بررسی شود و در مراحل بعد اقدام به پیاده سازی محصول شود.
یکی دیگر از مشکلاتی که قبلا با آن برخورد کردم، تخصص اعضای تیم است. خیلی از تیم ها که میخواهند ایده ای را اجرا کنند، مثلا در قالب ۴ یا ۵ نفر هستند ولی همه یک تخصص دارند. همه برنامه نویس یا مهندس الکترونیک یا همه باهم ایده پرداز هستند و رشته مدیریت. این یکی از مشکلات بزرگی است که درتیم های مختلف آن را مشاهده کردم و حتی در استارتاپ اول خودم هم این مشکل را داشتیم و همه مهندس کامپیوتر بودیم. تخصص ها باید متنوع و مرتبط با نیاز بخش های مختلف کار و تیم باشد.
آیا در این دو سال انتظار و تصوری که از این حوزه داشتید درست بود؟
قبل از ورود به این حوزه تصور میکردم که راحت باشد و مشکلات خاصی نداشته باشم. اما بعد از ورود متوجه شدم که جدید بودن این حوزه باعث شده که مردم آشنایی با آن نداشته باشند. بنابراین در بخش های مختلف کار، اکثر انرژی صرف توضیح و معرفی این حوزه و محصول میشود.
برای ساخت یک محصول و نمونه اولیه ایده، افراد چه مراحل و سختی هایی در پیش دارند؟ آیا در این حوزه امکانات مختلف فراهم است ؟
در ایران مشکل چندانی برای ساخت یک محصول در این حوزه نداریم. شاید هزینه یک محصول یا یک ماژول در قسمتی از کار بالا باشد اما از لحاظ امکانات مشکل خاصی وجود ندارد. برای این کار زیرساخت های مختلفی لازم است که خوشبختانه خیلی از استارتاپ ها و شرکت ها در کشور این امکانات را ارائه میدهند. برای مثال شرکت هایی هستند که زیرساخت های ارتباطی مثل شبکه LPWA را ارائه میدهند. یا شرکت هایی که ماژول های مختلف IOT را میفروشند.
بگوییم اینترنت اشیا یا اینترنت چیزها؟!
این کلمه به دلیل فرهنگ زبانی مختلف به غلط ترجمه شده و اینترنت اشیا میگویند. که درست نیس و من ترجیح میدم همان IOT بگویم.
( خود من هم با خانم ستوده موافق هستم. افرادی این اواخر گفتند که اینترنت اشیا درست نیست و باید بگویم اینترنت چیزها. به نظر من متاسفانه این افراد هم اشتباه میکنند. اگر از اساتید مجرب زبان بپرسید، حتما متوجه میشوید که اکثر اوقات اصلا درست نیست که کلمه به کلمه ترجمه کنیم چرا که هر کلمه و جمله ای در موقعیت خود و در فرهنگ آن زبان معنی خاصی میدهد که اگر ما آنرا در زبان دیگر کلمه به کلمه ترجمه کنیم معنی اشتباهی خواهد داد. حتی در ایران هم بین زبان های مختلف ترکی و فارسی و کردی و… اگر دقت کنید اکثر جملات را نمیتوان مستقیم ترجمه کرد و باید آن موقعیت را درک کرد تا معنی جمله را فهمید.
Internet Of Things در ترجمه لغت به لغت معنی اینترنت چیزها را میدهد. در زبان انگلیسی به حیوان یا انسان هم در موقعیت هایی میتوان گفت چیز یا Thing ولی در زبان ما اینطور نیست. اگر هم باشد در بین عموم مردم اینطور نیست. پس نه اینترنت اشیا درست است نه اینترنت چیزها. درضمن اصلا لازم نیست ما برای هرچیزی اسم بگذاریم مخصوصا مواردی که به فناوری و تکنولوژی مربوط میشوند. خیلی راحت میتوان گفت IOT. یا میتوان اسم جامع و مناسبی پیدا کرد اما ترجمه لغت به لغت اشتباه است.)
در آخر توصیه شما برای افراد علاقه مند ورود به این حوزه چیست؟
اولا از شما تشکر میکنم بابت ایجاد امکانی برای مصاحبه و انتقال اطلاعات و تجربیات مختلف به افراد علاقه مند.
کار کردن در این حوزه اصلا سخت نیست. اما باید حتما قسمت کسب و کار و مارکتینگ ایده تان را کامل باز کنید و هدف مشخصی داشته باشید. چون این حوزه جدید است و هر ایده ای که بدون داشتن بازار هدف و مدل کسب و کار مشخص جلو برود، شکست میخورد.


اینترنت اشیا یا اینترنت چیزها – Internet Of Things - پرتال کارآفرینی و استارتاپ