تا همین چند سال پیش ناشناخته بودند اما امروز دیگر واژه ای آشنا برای بیشتر مردم هستند؛ «استارتاپ ها» را حالا خیلی ها می شناسند و بسیاری هم در آن فعال هستند.

هر چند وب سایت هفته نامه اکونومیست، در سال ۹۳ نام چهار شرکت استارت آپی ایران را در میان ۵۰ شرکت برتر استارت آپ های جهان قرار داد و هر چند آخرین آمار که سال گذشته منتشر شد می گوید ایران در جایگاه جهانی اکوسیستم کارآفرینی نوپا در سطح متوسط جدول رده بندی قرار گرفته و رتبه ۲۳ را در ایجاد استارت آپ از آن خود کرده و گرچه در سال های اخیر درخواست بسیاری از جوانان ایرانی برای راه اندازی این شرکت ها افزایش یافته اما هنوز بسیاری معتقدند این نوع شرکت ها در ایران نتوانسته اند موفق باشند و به اهداف خود برسند.
بررسی وضعیت شرکت هایی که در این زمینه در سال های اخیر در ایران تاسیس شده اند نشان می دهد برعکس کشورهای در حال توسعه عمر بسیاری از کسب و کارهای جدید در ایران به رقم انگشتان یک دست نیز نمی رسد. بسیاری از این شرکت هایی که قرار بود برای نیروی جوان و تحصیل کرده کشور کارآفرینی کنند نه تنها نتوانستند به این خواسته برسند بلکه چند سال پس از تاسیس عرصه را خالی کرده و حتی دیگر نامی هم از آنها باقی نمانده است.


تحریم های تاثیر گذار

اینکه چرا این شرکت ها عمر کوتاهی دارند و نتوانسته اند موفق باشند؟ سوالی است که میثم میرحیدری، استاد دانشگاه و کارشناس بازار کار در پاسخ به آن شرایط سیاسی و اقتصادی حاکم بر کشور را در آن دخیل می داند و می گوید: «به نظرم شرکت های دانش بنیان و استارت آپی که در حوزه IT راه اندازی شدند، موفق بودند اما در کل و در باقی زمینه ها نتوانستیم به اهداف مورد نظر تاسیس این شرکت ها برسیم. یکی از مهم ترین دلایل شرایط سیاسی و اقتصادی حاکم بر کشور است وضعیت اقتصادی که به علت تحریم ها بر کشور حاکم شد به شدت این موضوع را تحت تاثیر قرار داده است امیدوارم با اجرای برجام این مسائل حل شود اما فعلا در مراحل اولیه هستیم.»

وام هایی که روحیه رقابت را می کشند!

در سال های اخیر تسهیلاتی از سوی دولت برای فعالان کسب و کارهای جدید در نظر گرفته شده است تسهیلاتی چون پرداخت وام. اما این تسهیلات نیز نتوانسته است بسیاری از این شرکت ها را به اهداف مورد نظرشان برساند. امیدوار در پاسخ به چرایی این مسئله معتقد است: «پرداخت وام چندان راه گشا نیست چرا که روحیه رقابت را از فعالان این حوزه می گیرد. » او می افزاید:« وام هایی که دولت گذشته برای طرح های زودبازده پرداخت می کرد موفق نبود درحال حاضر هم وام هایی که برای کسب و کارها پرداخت می شود چندان تاثیری ندارد چرا که به دلیل نرخ بالای تورم و با گذشت زمان این تسهیلات مالی به کار نمی آید ضمن اینکه دریافت کننده وام چون مطمئن است در طول زمان امکان پرداخت وام را دارد و پولی که از دستش رفته مال خودش نبوده است به اصطلاح دلش برای کار نمی سوزد.»
مشکلی به نام بروکراسی

این کارشناس حوزه کارآفرینی همچنین درباره مشکلات راه اندازی کسب و کارهای کوچک و غیردولتی می گوید: «متاسفانه راه اندازی کسب و کار در ایران با مشکلی به نام بروکراسی اداری مواجه است. براساس آماری که چند وقت پیش منتشر شد ایران از جهت قوانین دست و پا گیر راه اندازی کسب و کار در میان کشورهای در حال توسعه جایگاه مناسبی ندارد. دریافت مجوز راه اندازی کار در ایران و همچنین جای خالی متولی برای سازماندهی کسب و کارهای جدید و به اصطلاح سازمان کارآفرینی به شدت خالی است. اکنون این بر عهده وزارت کار است در حالی که این وزارتخانه نیز با امکاناتی که دارد و با وظایف مختلفی که برایش تعریف شده به درستی امکان پرداختن به این مسئله را ندارد. معتقدم دولت تنها باید سیاستگذاری داشته باشد و باقی کارها را به افراد بسپارد. افراد فعال این حوزه خودشان راه را پیدا می کنند.

این سیاستگذاری شامل تسهیل ارائه مجوز، بستر سازی برای راه اندازی این شرکت ها و مشخص کردن سیاست های این حوزه به صورت شفاف است.» امیدوار در پاسخ به این سوال که مهم ترین چالش کسب و کارهای جدید در ایران چیست؟ می گوید: «مهم ترین چالش هایی که شرکت های دانش بنیان و استارت آپ با آن مواجه هستند این است که به بازار توجه ندارند. در کنار این نیروی انسانی مناسب با نوع کار نیز به درستی انتخاب نمی شود.»



منبع: صبحانه با خبر

دلالیل عدم موفقیت کارآفرینی استارتاپی در ایران - پرتال کارآفرینی و استارتاپ