کسب و کارهای زیادی در سراسر جهان وجود دارند که تنها با یک ایده ی بکر و ناب، کار خود را آغاز کرده اند و در مدت زمان کوتاهی به موفقیت های بزرگی دست یافتند. این موفقیت ها، توجه دیگر افراد را نیز به مفهوم “استارتاپ” جلب می کند. استارتاپ ها در سال های اخیر، موضوع اول بحث در جوامع کارآفرینی و ایجاد کسب و کار بوده اند و در سطح جهانی نیز به عنوان یک موضوع امیدبخش برای سرمایه گذاران مطرح شده اند. در ایران نیز، پس از ورود استارتاپ ویکند و رویدادهای مشابه، کارآفرینان همواره در تلاش اند تا با کسب تجربه و دانش، همپای روند جهانی این موضوع و ساخت جوامع استارتاپی پیش روند.


داستان یک استارتاپ از طرح یک ایده آغاز شده و سپس با تشکیل تیمی از افراد با انگیزه و خلاق، قدم های اولیه خود را طی می کند. ولی تنها یک ایده و تیم همکاری نمی تواند اجزای یک استارتاپ را شکل دهد. پشتیبانی، منابع و سرمایه های مالی همواره در تمام مراحل ایجاد یک کسب و کار می تواند جنبه ی مهمی از قضیه را شامل شود. با ورود شتاب دهنده ها به عرصه ی استارتاپ ها، کمک زیادی به توسعه ی ایده ها شد. شتاب دهنده ها در واقع مجموعه ها یا شرکت هایی هستند که در هنگام شروع کار یک استارتاپ، با بررسی ایده ها و همچنین تیم ها، ایده ی برتر را انتخاب کرده و حمایت آن را تا رسیدن به مرحله ی سوددهی به عهده می گیرند. ولی حمایت های این شرکت ها فقط به تامین سرمایه ی اولیه محدود نمی شود، بلکه آموزش و تامین فضای کار تیمی نیز از وظایف آن هاست.
با وجود همه ی این مسائل، افرادی هستند که به تازگی وارد صحنه ی کارآفرینی و استارتاپی شده و با انگیزه و اشتیاق فراوان، قابلیت این را دارند که بعد از یک دوره ی آموزشی برنامه ریزی شده، ایده های جامع و کاملی مطرح کرده و یا به توسعه ی ایده های خود بپردازند. پس حمایت این افراد چه می شود؟ در این مقاله به مفهوم پیش شتاب دهنده ها خواهیم پرداخت که هدف از شکل گیری آن ها حمایت از افرادی است که در ابتدای راه سفر کارآفرینانه ی خود هستند. پیش شتاب دهنده چیست؟

دوره های مشارکتی است که معمولاً در 7 یا 8 روز (پشت سرهم یا هفته ای یک روز) برای استارتاپ هایی که در مراحل سخت اولیه به سر می برند، برگزار می شود. پیش شتاب دهنده ها با برگزاری جلسات آموزشی زیر نظر مربیان باتجربه و به صورت هفتگی، تمام جنبه های کلیدی ایجاد یک کسب و کار را برای کارآفرینان تازه کار، طراحان و توسعه دهندگان پوشش می دهند تا یک محصول و یا ایده ی استارتاپی مقیاس پذیر را تست و تایید نمایند. در واقع، وجود مربیان متعهد و با سطح کاری با کیفیت بالا برای موفقیت برنامه های یک پیش شتاب دهنده حیاتی است. تیم های شرکت کننده، بطور مستقل در خارج از این جلسات کار می کنند، ولی انتظار می رود که آموخته ها و پیشرفت هفتگی خود را گزارش دهند. اغلب پیش شتاب دهنده ها توسط شرکت های بزرگ و یا نهادهای دولتی اجرا می شوند. این دوره ها، تمام دانش و مهارت های لازم را برای عرضه ی محصول اولیه، پیوستن به برنامه ی یک شتاب دهنده و یا پیدا کردن سرمایه گذاری اولیه (Seed Funding)، در اختیار استارتاپ ها قرار می دهد. به عبارت دیگر، همه ی استارتاپ هایی که دوره های پیش شتابدهی را با موفقیت پشت سر می گذارند، اولویت بالاتری برای ورود به برنامه های سرمایه گذاری و همچنین امکان بیشتری برای جلب نظر سرمایه گذاران برتر خواهند داشت. و همچنین در دوره پیش شتابدهی نحوه ارائه ایده برای داوران (Pitch) آموزش داده می شود.


مشخصات برنامه های پیش شتابدهی:

مخاطب: عموماً مخاطبین این برنامه، کارآفرینان تازه کار و یا دانشجویانی است که به تازگی فارغ التحصیل شده اند. بخش عظیمی از پیش شتاب دهنده ها نیز به افراد بیکار، محققان و دانشجویان اختصاص یافته است. مرحله: پیش شتابدهی در همان مراحل اولیه و قبل از سرمایه گذاری مرحله ی دانه (pre-seed stage) انجام می شود. مدت برنامه: از برنامه های شتاب دهنده ها کوتاهتر است. معمولا بین 1تا 8 هفته. مربیان: تمام برنامه ها با حضور مربیان باتجربه همراه خواهد بود. برخی از پیش شتاب دهنده ها، سرمربیان فوق العاده ای دارند که در طول کل برنامه منحصراً با یک تیم کار می کنند. روز دمو (DEMO DAY): در اغلب موارد، پیش شتاب دهنده ها در پایان برنامه ی خود، یک روز دمو خواهند داشت، که تیم ها ایده های خود را در مقابل داوران، مربیان، سرمایه گذاران و یا حتی عموم مردم ارائه می دهند. مباحث دوره: مرسوم است که در طول دوره هایی که توسط پیش شتاب دهنده ها برگزار می شود، مباحث زیر تدریس شود؛
اعتبار سنجی مشتریان (Customer Validation)، بازاریابی (Marketing)، طرح ایده ها و نحوه ارائه ی آنها (Pitch)، توسعه ی محصول (Product Development)، نمونه ی اولیه (Prototype)، بوم مدل کسب و کار (Business Model Canvas).
برترین اهداف پیش شتاب دهنده ها شامل موارد زیر است:

  1. تامین ابزار و دانش: برنامه های پیش شتاب دهنده ها در جهت توانمندسازی افراد با استفاده از ابزار و آموزش هایی در رابطه با چگونگی ایجاد کسب و کار است. چنین برنامه هایی در بالا بردن سطح آگاهی جامعه در مورد مباحث مربوط به کارآفرینی نیز مؤثر است.
  2. شناخت راه حل مناسب: برنامه ها و آموزش های دوره ی پیش شتابدهی به افراد کمک می کند تا مشکل واقعی را شناخته (از ساختمان بیرون بزنید) و سپس به توسعه ی راه حل مناسب آن بپردازند. این موضوع یکی از مهم ترین مراحلی است که کارآفرینان تازه کار با آن مواجه شده و پیش شتاب دهنده ها نیز بیشترین تاثیر را در این مرحله خواهند داشت.
  3. ذهنیت کارآفرینانه: هدف پیش شتاب دهنده ها فقط این نیست که مهارت کارآفرینان را از نظر فنی افزایش دهد، بلکه ذهنیت کارآفرینانه ی آن ها را نیز بالا می برد.
  4. ساخت اکوسیستم محلی: پیش شتاب دهنده ها با ایجاد یک شبکه ی قدرتمند و برقراری ارتباط بین مربیان باتجربه و کارآفرینان الهام بخش با شرکت کنندگان، به این افراد در تاسیس استارتاپ های خود کمک می کنند. که هرکدام از این استارتاپ ها بخشی از اکوسیستم محسوب شده و اقتصاد محلی را تقویت می کنند.
  5. وارد شدن به مرحله شتاب دهنده ها: تعداد زیادی از استارتاپ هایی که تقاضای خود را برای ورود به مرحله ی شتاب دهنده ها مطرح می کنند، فاقد سطح کیفیتی مورد انتظار هستند. ولی همانطور که پیش از این گفتیم، پیش شتاب دهنده ها به تیم ها و استارتاپ ها برای ورود به این مرحله کمک کرده و موجب رشد و گسترش آن ها با سرعت بالایی خواهند شد.



در ادامه با تعدادی از این پیش شتاب دهنده ها آشنا خواهیم شد:




استارتاپ نکست (NEXT) اولین برنامه ی پیش شتاب دهنده را در دنیا برگزار کرد. این برنامه در 5 هفته (هفته ای یک روز) آموزش کارآفرینان را توسط مربیانی به عهده می گیرد که خود، بنیانگذاران شرکت های بزرگی بوده اند و تمام دانش و تجربه ی خود را با تیم ها به اشتراک خواهند گذاشت تا استارتاپ مورد نظر را برای جلب نظر برترین شتاب دهنده ها و همچنین جذب سرمایه ی اولیه ی بالاتر آماده سازند. (وب سایت استارتاپ نکست) و البته رویداد به همت کانون کارآفرینی صنعتی ایران در تهران هم برگزار شده است .

آلفا استارتاپ (ALPHA STARTUP)، نمونه ی دیگری از پیش شتاب دهنده هاست که برنامه های خود را تنها در 5 روز بصورت کاملاً فشرده برگزار می کند. (وب سایت آلفا استارتاپ)




اکسیژن استارتاپ (OXYGEN STARTUP) نیز رویدادی است که از ابتدای ایده دهی، تاسیس استارتاپ و سپس در تمامی مراحل استارتاپ، تیم های شرکت کننده و برگزیده را تحت سه برنامه ی شتابدهی مجزا حمایت خواهد کرد. یکی از این مراحل هم، بخش مربوط به پیش شتابدهی است. (وب سایت اکسیژن استارتاپ)


استارتاپ پایرتز (STARTUP PIRATES) نیز نمونه ی دیگری از این رویدادهاست که می توانید با نحوه ی عملکرد آن در اینجا آشنا شوید و در ایران نیز امکان دارد برگزار شود.

از پیش شتابدهنده هایی که در ایران برگزار شده است می توان همنت را نام برد. این رویداد که به همت بنیاد نخبگان اصفهان و با حمایت اتاق بازرگانی اصفهان و معاونت علمی ریاست جمهوری در مرداد 94 برگزار شد.

https://isfahanplus.ir/%d9%be%db%8c%...re-accelerate/