پول و کاربرد آن در مبادلات اقتصادی، پیشینه ای چندهزار ساله دارد. پول هر پدیده و یا عاملی است که عموماً به عنوان وسیله ای برای مبادله و معیاری برای محسابه ی ارزش اقتصادی و یا برای ذخیره ی ارزش اقتصادی و همچنین ابزاری برای پرداخت های آنی مورد استفاده قرار می گیرد.


در دوران ماقبل تاریخ، اقتصاد بخششی یا Gift Economy رواج داشت؛ از آنجا که نیازهای فردی هنوز به سادگی قابل دسترسی بود، یا بوسیله کار و تلاش فردی و یا از طریق به اشتراک گذاری منابع حاصل می شد؛ و فرد انتظار دریافت مابه ازایی در قبال کالای به اشتراک گذاشته شده ی خود نداشت. ولی با گذشت زمان و رشد نیازها، انسان ها هرگز به تولید شخصی قانع نبوده و برای برطرف کردن نیازهای معمولی زندگی خود به تهاتر سنتی که همان معاوضه مستقیم کالا با کالا بود روی آوردند. برای اولین بار، دام ها برای برای دادوستد به کار گرفته شدند. مردم هر منطقه، بنا به کالاها و منابع موجود در آن منطقه، واحد داد و ستد را انتخاب می کردند. مثلا 1200 سال قبل از میلاد در آمریکا، صدف حلزون یا نرم تنان دریایی که کمیاب بوده و امکان تقلب و کپی برای آن ها وجود نداشت، به عنوان یکی از واحدهای پرداخت در نظر گرفته شده بود. البته چنین مبادلاتی مشکلات بسیاری به همراه داشت از جمله: امکان تعیین ارزش کالا براساس قبول واحد معینی که مورد تایید طرفین معامله باشد نبود ، همچنین یافتن طرفین مبادله دو کالا که هر دو نیاز به کالاهای عرضه شده طرف دیگر داشته و آماده مبادله باشند چندان آسان نبود.


200سال بعد، برای اولین بار در خاورمیانه، سکه هایی از جنس فلز و مس ساخته شد. که در واقع فقط در نقش مبادله به کار می رفت و اعتبار دیگری نداشت که بعد از آن با تشکیل حکومت ها بر تولید و توزیع آن ها نظارت شد و برای تامین اعتبار برای این سکه ها، حکومت ها نقش و نگار خاصی را بر روی آن ها حک کردند و به این ترتیب سکه های اولیه به وجود آمدند. این جریان تا 500 سال بعد، که اولین سکه های نقره در شهر سارد(واقع در ترکیه کنونی) ضرب شدند نیز ادامه داشت.
به دلیل تفاوت سکه ها در مناطق مختلف مسافران و بازرگانان در سرزمین های بیگانه برای استفاده از سکه های خود با مشکلات فراوانی مواجه بودند و این مشکلات زمینه ساز ظهور صرافان شد. صراف ها واسطه عملیات پولی بین بازرگانان در داخل و خارج از کشورها بودند و عملکردشان مقدمه نشر پول کاغذی و تشکیل بانک های امروزی شد. مثلا در روم قبل از میلاد، صراف ها اسناد کاغذی (دست نوشته هایی) در اختیار مشتریان خود گذاشته یا به اشخاصی که مسکوکات (فلزات قیمتی) خود را پیش آنها به امانت می گذاشتند، سندی به عنوان “قبض رسید” تحویل می دادند. این اسناد که به همین عنوان (قبض رسید) معروف بودند، به اعتبار صراف صادرکننده در بازار دست به دست می گشتند و عملاً وظایف پول مسکوک و رایج آن زمان را انجام می دادند. این رویه پایه گذار سیستم پول کاغذی به اسکناس شد که از بدو انتشار رابطه ثابتی بین ارزش اسکناس معاملاتی با طلا و نقره برقرار ساخت و قانونمند شد و از قرن نوزدهم، در چارچوب مقررات و قوانین پولی و بانکی هر کشور و تحت عنوان پول قانونی، رایج و در اقتصاد و سرمایه داری متداول شد. شاید اختراع پول یکی از کشفیات شگرف و بی نظیری باشد که بشر توانست مشکلات موجود در مبادله کالاها و خدمات را به کلی برطرف سازد.


چینی ها به عنوان پدر پول کاغذی مطرحند. آن ها پیش از اختراع صنعت چاپ نیز، از پوست گوزن، پول چرمی تولید می کردند. سال 806 میلادی، در نتیجه ی اختراع چاپ، پول کاغذی که نسبت به سکه های فلزی سبکتر بود، تولید شد. (ولی اولین اسکناس شبیه به اسکناس های امروزی، در سال 1691 در استکهلم به چاپ رسید.) در سال 1821، انگلیسی ها برای اولین بار سکه طلا ضرب کردند و هر اسکناس نسبتی با سکه طلا پیدا کرد. از آن پس تا بیش از یک قرن، طلا به عنوان پشتوانه پول استفاده می شد. ولی با گذشت زمان، اتفاقات دهه 1930 و هزینه های بالای نظامی، طلا را از چرخه ی پشتوانه ی اسکناس خارج کرد و پول فیات شکل گرفت. (منظور از پول فیات، پولی است که توسط دولت تولید می‌شود و نه دارای ارزش مشخصی است و نه قابل تبدیل به هیچ کالای مشخصی می‌باشد.)

سال 1891، امریکن اکسپرس، چک مسافرتی را برای مسافران منتشر کرد که قابلیت نقدشوندگی هم داشت.



در سال 1946، جان بیگینز اولین کارت اعتباری را معرفی کرد. Charge-It امکان انتقال صورت حساب را به بانک بیگینز فراهم می کرد. بانک مبلغ را به فروشنده می داد و از خریدار دریافت می کرد. امکان استفاده از این کارت ها در محدوده آن بانک امکانپذیر بود و خریدار می باید در بیگینز حساب می داشت. بعد از آن در 1950، Diners Club تقریباً اولین کارت اعتباری بود که در مقیاس بالا مورد استفاده قرار گرفت. جالب است بدانید که کارت های اعتباری امروزی که از سال 1966 میلادی باب شدند، توسط بانک های آمریکا و تولید برندی با نام bankamerica رایج شدند. این برند بعدها به VISA CARD تبدیل شد و هرچه استفاده از این کارت ها بیشتر می شد، شرکت هایی که چنین خدماتی را ارائه می دادند، افزایش پیدا کردند.


بانکداری الکترونیکی عبارتی است برای تعریف استفاده از فن آوری های پیشرفته نرم افزاری مبتنی بر شبکه و مخابرات برای تبادل منابع و اطلاعات مالی به صورت الکترونیکی. این کاربرد می تواند باعث حذف نیاز به حضور فیزیکی مشتری در شعب بانک ها شود و امکان دسترسی مشتریان به خدمات بانکی با استفاده از واسطه های ایمن و بدون حضور فیزیکی را فراهم کند. ATM یا همان خودپرداز که در سال 1972 راه اندازی شد، در واقع اولین دستگاه بانکداری الکترونیک بود که نیاز مراجعه به شعب را کاهش می داد.


چندی پس از آن، چارلز والتون در سال 1981 اختراع RFID را ثبت کرد که این تکنولوژی بعدها بر روی اتومبیل ها قرار گرفت تا پرداخت عوارض جاده ای را تهسیل کند. (به مجموعه ای از فناوری ها که در آنان برای شناسایی خودکار افراد و اشیاء از امواج رادیویی استفاده می گردد، RFID گفته می شود.)


در پی شکل گیری اینترنت برای استفاده عموم به همت آقای تیم برترزلی، در سال 1994 پیتزا هات (یکی از رستوران های زنجیره ای درآمریکا) برای اولین بار، محصولات خود را به صورت آنلاین به فروش رساند و به این ترتیب بانکداری اینترنتی رواج خود را آغاز کرد. بعد از آن، amazon و ebay در سال 1995 تاسیس شده و تراکنش های آنلاین را ارتقاء بخشیدند. حتی در این بین کوکاکولا هم به فکر افتاد و در فنلاند، امکان تهیه نوشیدنی ها را از طریق پیامک فراهم کرد.


بانک ها با کاهش شعب و امکان کنترل عملیات پولی در هزینه ها صرفه جویی کرده و ریسک عملیاتی خود را نیز کاهش دادند. در 1998 ابتدا Billpoint توسط ebay راه اندازی شد تا کار پرداخت را آسان کند. ولی تنها یک سال بعد، Paypal جای آن را گرفت و به سرعت به شیوه پرداخت منتخب کاربران ebay تبدیل شد.
پول الکترونیک:



اما با گسترش فعالیت بانک ها، مفهوم دیگری از پول به عنوان پول اعتباری یا پول تحریری به وجود آمد. این پول در واقع به مجموع مانده حساب های مشتریان بانک ها یعنی سپرده ی جاری اطلاق می شود. این نوع پول معمولاً به صورت چک یا وسایل دیگری از حسابی به حساب دیگر قابل نقل و انتقال است. با توجه به استقبال جامعه از پرداخت الکترونیکی به واسطه ی مزایای آن، در این شیوه، پول ممکن است به وسیله کارت های پلاستیکی و یا حساب های بانکی مجازی قابل استفاده باشد. استفاد از این نوع پول در اواخر قرن نوزدهم متداول گردید.

در سال 2004 در ادامه ی ایجاد تکنولوژی های جدید برای پرداخت، NFC پا به میدان گذاشت تا پرداخت های آنلاین را تسهیل کند. به این ترتیب مردم می توانستند با نزدیک کردن گوشی یا کارت به گیرنده، پرداخت های خود را انجام دهند. بعد از این جریانات عرضه ی آیفون، به طور کلی بر تمامی عرصه ها از جمله توسعه بانکداری همراه، تاثیر گذاشت. تکنولوژی دیگری که در سال 2010 در زمینه پرداخت مطرح شد، اختراع دستگاه Square توسط بنیانگذار توییتر (جک دورسی) بود که امکان پرداخت های آنی از طریق کارت های اعتباری را فراهم کرد. این دستگاه به گوشی وصل می شود و کشیدن کارت، انتقال را ممکن می کند. پول دیجیتال:

با گسترش تکنولوژی مفهوم جدیدی از پول به عنوان پول الکترونیکی یا دیجیتال ظهور یافت. این نوع پول بر بستر ابزارها و شبکه های الکترونیکی ذخیره و مبادله می شود. پول الکترونیکی یک مکانیسم پرداخت ارزش ذخیره شده یا پیش پرداخت شده است. این پول نوعی ابزار مالی الکترونیکی است که تمام کارکردهای پول کاغذی را دارد و توانسته انقلابی در شیوه های پرداخت ایجاد کند. برخلاف پول بانک مرکزی که پول بیرونی است، پول دیجیتال همانند یک سپرده دیداری یا چک مسافرتی، پول درونی بانک ها می باشد. امروزه پول دیجیتال صورت جدیدی پیدا کرده که آن را با واحد پرداخت بیت کوین می شناسند.




بیت کوین نوع جدیدی از پول و یک شیوه ی خلاقانه پرداخت در شبکه های اجتماعی است که تکنولوژی نظیر به نظیر را به منظور پردازش بدون نیاز به مراکز اعتبار دهنده و یا بانک ها استفاده می کند. مدیریت پرداخت ها و انتشار بیت کوین به صورت جمعی توسط شبکه صورت می گیرد. این تکنولوژی اولین بار در فوریه سال ۲۰۰۹، در پی مقاله ای که توسط برنامه نویس ژاپنی به نام ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) منتشر گشت، به دنیا معرفی شد. این فرد با 31 هزار خط برنامه و تنها یک اعلامیه اینترنتی، این پدیده را معرفی کرد. اختراع ناکاموتو به طور نرم افزاری کنترل می شود و پیش بینی می شود که در طول ۲۰ سال آینده، ۲۱ میلیون بیت کوین تولید خواهد کرد، به این صورت که هر ده دقیقه یک بار سکه ها از طریق مکانیزمی شبیه به لاتاری به بازار عرضه می شوند. کسانی که به دنبال این سکه ها هستند، بارها در این شبه لاتاری شرکت می کنند و سریع ترین کامپیوتر بیشترین پول را از آن خود خواهد کرد و سایرین هم به نسبت سرعت خود سهمی از بیت کوین خواهند داشت. فرآیند تولید و توزیع بیت کوین به (Bitcoin Mining) معروف است و از نرم افزاری به اسم (Bitcoin Miner) جهت شرکت در این شبه لاتاری استفاده می شود. برای شروع شرکت در این فرآیند ابتدا باید یک کیف پول (Bitcoin Wallet) برای بیت کوین های خود داشته باشید زیرا این واحد پولی مجازی است و شما به جایی برای نگه داری آن نیاز دارید. می توانید با مراجعه به سایت Bitcoin با توجه بهسیستم عامل خود برنامه های بیت کوین را دانلود کنید.
درحال حاضر با توجه به بسترهای متفاوتی که برای پیشرفت وجود دارد، تحقیقات زیادی برای ارتقاء مدل های پرداختی در حال انجام است. نظریه ای که پیش رو داریم بر این مبنا است که در آینده تراشه هایی در بدن قرار خواهند گرفت که ارتباط را با گیرنده های مختلف برقرار خواهند کرد.فکر می کنید احتمال وقوع این موضوع، چند درصد است؟
با کمک از مطالب نشریه آفتاب خاورمیانه



https://isfahanplus.ir/%d8%aa%d8%a7%...8%db%8c%d9%86/