موضوع: ویژگی انسان های نخبه چیست؟

دکتر خسرو سلجوقی عضو هیئت علمی و معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری و کارآفرینان فردی، سازمانی و اجتماعی است که با عنوان سلطان کرم ایران در رسانه ها شناخته می شود. وی دانش‌آموخته رشته‌های علوم سیاسی، ریاضی، مهندسی صنایع و مدیریت با گرایش سامانه‌ها و روش‌ها می‌باشد. مهندس سلجوقی سوابقی در جهاد سازندگی، آموزش ‌و پرورش، سازمان امور اداری و استخدامی کشور و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور داشته است. از سایر سوابق وی می‌توان به حضور در شورای عالی اطلاع‌رسانی به عنوان معاون فنی دبیرخانه شورای عالی اطلاع رسانی کشور و سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور اشاره کرد و در حال حاضر ایشان عضو هیئت عامل سازمان فن آوری اطلاعات و ارتباطات هستند. دوستی نوشته بود : ” نخبه، نخبگی و جامعه نخبگان یک پدیده بسیار پیچیده اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و نظامیست. یک فرد علاوه بر برخی قابلیت های شخصی باید در درون یک دینامیک پیچیده در سطوح مختلف از خانواده تا ملی قرار گیرد تا روزی عنوان نخبه را کسب کند؛ و این دینامیک طوریست که اغلب قابلیت های شخصی، تقریبا فاکتوری بوده که می توان آن را حذف کرد! تقریبا هر کسی می تواند در جایگاه نخبگی قرار گیرد اگر بر مکانیزم های بسیار سخت گیرانه ورود به جامعه نخبگی غلبه کند! مثلا یکی از دروازه های ورود به جامعه نخبگی تحصیل در دانشگاه های تراز بالاست که مکانیزم کنترلی آن در ایران کنکور و در آمریکا پول و جایگاه خانوادگیست! این فقط یک راهه! غیر از این، نخبگان یک بازی پیچیده ثروت و قدرت دارند که تحت شرایط بسیار خاص وفرایندهای بسیار دقیق یارگیری (و یا حتی عزل) می کنند… ” اما دکتر سلجوقی در یادداشت زیر به مفهوم نخبه، نخبگی و نخبه پروری نظری کمی متفاوت دارند و ویژگی های انسان های نخبه را بیان میکنند و راه ورود را سخت ولی امکان پذیر می دانند.

نخبگی چیست؟

اول بايد پيش درآمدی را در نظر آورد، با اين شرح كه واژه «نخبه» در قرن هفدهم براي توصيف كالاهايي با مرغوبيت خاص به كار می‌رفت و بعدها براي اشاره به گروه‌های اجتماعي برتر، كاربرد يافت اما در قرن نوزدهم «نخبه‌گرایی» به‌عنوان يك مكتب فكری در علم سياست و جامعه‌شناسی سياسي مطرح شد. امروزه نيز نخبه‌گرایی يكي از الگوهای رايج در جامعه‌شناسی سياسي و از شاخصه‌های تأثیرگذار بر فرآیند تصميم سازی و بر سیاست‌های راهبردی شمرده می‌شود.

نخبه کیست؟

در پاسخ به اینکه نخبه كيست می‌توان ماده ٢ آیین‌نامه احراز نخبگي را يادآور شد كه می‌گوید: «نخبه، به استناد ماده ٤ اساسنامه بنياد به فرد برجسته و كارآمدی اطلاق می‌شود كه اثرگذاري وي در توليد و گسترش علم و هنر و فناوري و فرهنگ‌سازی و مديريت كشور محسوس باشد و هوش، خلاقيت، كارآفريني و نبوغ فكری وي در راستای توليد و گسترش دانش و نوآوری موجب سرعت بخشيدن به رشد و توسعه علمی و اعتلای جامعه انسانی كشور شود»

البته فرد نخبه در هر حوزه‌ای خواه سياسي، خواه اجتماعي، خواه فرهنگي بايد بتواند، پدیده‌ها را در سطوح مختلف و حتي داخلي و بین‌المللی بررسي كند و آينده را از پيش ببيند و راهكارهاي هوشمندانه براي مديريت حوادث و پدیده‌ها در راستاي ارتقا بخشيدن به زندگي بشر ارائه كند.

نخبه پروری چیست؟

نخبه پروري به معناي پرورش دادن ویژگی‌های پیش‌گفته و فراهم آوردن شرايط براي تعميق و نهادينه شدن آن در افراد است.
این اصطلاح به معني طبقه‌بندی جامعه بر اساس امتيازات موهوم نيست بلكه طبقه‌بندی بر اساس كلاس علم، اخلاق، ادب، توانايي و به عبارت روشن‌تر، دانستن، توانستن، خواستن، برخاستن و به ظهور رساندن فضايل انساني است. فضايلي كه البته هركس می‌تواند بدان دست يابد و پس از آن در جمع نخبگان به شمار آيد.
موضوع دیگری که در این حوزه وجود دارد این است که وابستگي خانوادگي، ثروتمند بودن، داشتن پشتوانه‌های قوي، حتي اگر باعث شهرت فرد شود، نمی‌تواند از او يك نخبه بسازد، هرچند اين ظرفیت‌ها می‌تواند تسهیل‌کننده تبديل يك فرد عادي به يك فرد نخبه شود، اما نخبگان معمولاً كساني هستند كه از راه‌های دشوار می‌گذرند و موانع را از سر راه برمی‌دارند، مشكلات و سختی‌ها را رام اراده خويش می‌کنند تا به مقصد برسند و اصلاً رسيدن از جاده امن و راحت با امكانات كامل به مقصد كه نياز به نخبگي ندارد، بلكه نخبگي در راه‌یابی و راهنمايي و يافتن راه‌های تازه، کم‌هزینه و پرفايده به‌سوی مقصد و تلاش مثمر ثمر براي رسيدن به مقصد خود را نشان می‌دهد. پس می‌توان گفت نخبه از طبقه خاصي نيست هرچند در نهایت جزو يك طبقه خاص می‌شود.

ویژگی‌های انسان‌های نخبه چیست؟

موفقیت ذاتی نیست، بلکه این افراد:

• دقیق هستند؛ همه نخبگان یک ویژگی مشترک دارند و آن این است که «حد خود را دقیق می‌شناسند.»
• هدفمند هستند.
• فرصت یاب، از فرصت‌ها خوب استفاده می‌کنند.
• خود و دیگران را خوب ارزیابی می‌کنند،
• شجاع هستند و مدیریت خطرپذیری و تصمیم‌گیری دارند.
• ماهیچه‌های اراده خود را قوی می‌کنند.
• می‌دانند همیشه محدودیت وجود دارد ولی در جا نمی‌زنند.
• بر آنچه انجام می‌دهند تمرکز دارند، از نظر روان‌شناسی یادگیری: مهم‌ترین شرط در تمرکز حواس «داشتن علاقه به موضوع موردنظر است»
• به‌جای توجه روی عادت‌های بد روی مخالف آن و عادات خوب توجه می‌کنند.
• جامعیت و نگاه جامع دارند. نبوغ، قدرت به‌کارگیری مهارت‌ها و تعادل و تناسب در ترکیب آن‌هاست.

هفت صفت ویژه قهرمانان ( کسانی که حاضر هستند برای ارزش های خود هزینه کنند. ) از دیدگاه رابینز عبارتند از:

1. انگیزه بالا: افراد قهرمان انگیزه بالایی برای قهرمان شدن دارند.
2. ایمان قوی: افراد قهرمان دارای ایمان قوی می‌باشند.
3. درک ارزش‌ها: این افراد درک بالایی از ارزش‌ها دارند.
4. راهبرد: افراد فوق دارای راهبردهای مشخص و برنامه‌ریزی‌های دقیق می‌باشند.
5. انرژی: این افراد دارای انرژی مضاعفی هستند و زود خسته نمی‌شوند.
6. نیروی صمیمیت: افراد قهرمان سرشار از محبت و صمیمیت هستند.
7. مهارت ارتباط با خود و دیگران (IQ و EQ )

https://isfahanplus.ir/%d9%88%db%8c%...3%d8%aa%d8%9f/