موضوع: فین تک چیست؟ / بخش پایانی

علیرضا صدری؛ مدیر تحقیق و توسعه شتاب‌دهنده نوتاش
بانکداری، API و فین تک

APIیا همان application programming interface)) زبان مشترک بانکدارها و استارت‌آپ‌های فین‌تک است که تا امروز هم خیلی‌ها به کمک آن، سرویس‌های خلاقی در فضای فین‌تک ارائه کرده‌اند. API رابط پیاده سازی توسط نرم افزار است که به دیگر برنامه ها اجازه می دهد با آن ارتباط داشته باشند. در واقع یک سری نقاطی است که از بیرون یک نرم‌افزار قابل ‌استفاده است. API به این شکلی که شناخته می شود از سال ۲۰۰۰ مطرح شد. API ها یا (رابط‌های برنامه‌ریزی عملکرد) مجموعه‌ای از قوانین هستند که عملکردها (اپلیکیشن‌ها) با پیروی از آن‌ها می‌توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و به‌عنوان یک رابط میان برنامه‌های مختلف عمل کنند.API ها علاوه بر دیگر فواید و مزیت‌ها، در هزینه‌ها نیز صرفه‌جویی می‌کنند، از طریق API ها می‌توان به شکلی نسبتاً ارزان و ساده، داده‌های یک اپلیکیشن را در یک پلتفرم یا سرویس دیگر پیاده‌سازی کرد. این فناوری هم چنین برای سرویس‌های ارائه شده، ارزش‌افزوده به ارمغان می‌آورد.از این رو شرکت‌های فعال در حوزه فین تک شروع به دادن API کرده و این روند تا به امروز ادامه پیداکرده است. بانک‌ها نیز چند سالی است که به ارائه‌کنندگان API در دنیا پیوسته‌اند. APIها به دو دسته خصوصی و عمومی تقسیم می‌شوند.API های عمومی معمولا مجانی است و در اختیار عموم قرار دارد. نمونه بارز آن API های گوگل‌مپ است. در نمودار 7-1 در زیر می¬توان مشاهده کرد که در 80درصد پرداخت های موبایلی بانک ها حضور فعال داشته اند و این خود نشان از حضور API در صنعت بانکداری و همچنین اعتماد بیشتر جامعه به بانک ها نسبت به واسط های پرداخت (در ایران شرکت هایی مثل زرین-پال، و پی پینگ و ...) است.

شکل 7-1 تراکنش¬های تلفن همراه، بانکی و غیر بانکی (2015 - 2011)

نمونه‌هایی از APIهای باز و موفق در صنعت مالی

اهمیت API برای بانک ها

از دیدگاه سرمایه گذاران بانکی و همچنین مدیران و کارشناسان ارشد فعال در حوزه بانکداری مهمترین انگیزه ها و محرک های ارائه API به شرح ذیل می باشد: • ایجاد قابلیت تولید سریع نمونه محولات بانکی
• ایجاد قابلیت بهبود تجربه مشتریان
• دید دیگران نسبت به بانک مذکور که در نوآوری پیشگام است

شکل 7-2 معیارهای اهمیت API برای بانک¬ها – منبع: Banker

موانع حرکت به سوی API برای بانک ها

به نظر می رسد بانک ها باید پیش از هر اقدامی در زمینه راه اندازی API ها، برای دو مورد زیر راهکاری بیندیشند: • فرهنگ سازمانی و بوروکراسی (64%).
• امنیت و حفظ حریم مشتریان (57%).

شکل 7-3 موانع بانکی در حوزه API – منبع: banker

در بسیاری از پیش‌بینی‌هایی که در حوزه‌هایی چون خدمات مالی، پایگاه‌های اطلاعاتی و حتی بخش بهداشت و درمان در سال ۲۰۱۶ صورت پذیرفته است،API ها نیز کم‌ و بیش حضور دارند، حضوری که نسبت به سال‌های گذشته بسیار مشهودتر است. در زیر پیش‌بینی‌هایی پیرامون روند تغییر و تحولات بخش API در 7 بند عنوان شده است. • امنیت مهمترین مسئله پیش رو در APIهای بانکداری سال های آینده خواهد بود
• اتوماسیون، سرویس‌های خرد و API ها موتور محرک حوزه فناوری اطلاعات بانک ها خواهند شد
• بهره‌گیری از اطلاعات اهمیت بیشتری برای مالکان API ها و بانکداران خواهد داشت
• کاربردهای اینترنت اشیاء (IoT) با API ها شاهد رشد گسترده‌ای در سال های بعد خواهد بود
• اهمیت مدیریت API برای هر دو بخش API های عمومی و خصوصی افزایش خواهد یافت
• کاربران غیرفنی و جذب شهروندان عادی برگ برنده API ها خواهند بود. دیدگاه بانکداری به فین تک

بر خلاف تصور عموم، در سال های اخیر با رشد فین تک، حوزه بانکداری بیشتر از آنکه فین تک را رقیب خود بداند، این حوزه فناوری را راهی برای پیشرفت و بقای خود می پندارد و از آن در جهت گرفتن سهم بیشتری از بازار پرداخت و تعاملات مالی بهره می برد. در شکل های زیر آمارهایی از شرکت بین المللی Capgemini (فعال در حوزه مشاوره اقتصادی و سرمایه گذاری) از رفتار بانک ها با فین تک نشان داده شده است.

شکل 8-1انواع تعامل¬های بین بانک¬ و فین¬تک¬ – منبع: Capgemini

شکل 8-1 نشان دهنده آن است که 65درصد بانک ها، شرکت های فین تک را شریک تجاری خود می دانند و حدود 30درصد آن ها را رقیبان خود می پندارند. این نوع دیدگاه نشان دهنده آن است که اکثر بانک ها برای بقای خود و همچنین داشتن سهم بیشتر از بازارهای حوزه پولی و بانکی، استارتاپ ها را حمایت کرده و از آن ها در جهت جذب بیشتر مشتری برای منافع خود استفاده می کنند.

شکل 8-2انواع استراتژی¬های بین بانک¬ و فین¬تک¬ – منبع: Capgemini

بر اساس شکل 8-2 استراتژی بانک ها در مواجه با شرکت های فین تک به چهار بخش اصلی و عمده تقسیم می شود. 46درصد آنها همکاری، 44درصد سرمایه گذاری، 43درصد رقابت و 18درصد پذیرندگی را برای فین تک می پذیرند. بانک ها ویژگی هایی چون اعتماد مشتری، تعداد بالای مشتری و تجربیات خوبی در مواجه با رگولاتورها را دارا بوده و در مقابل شرکت های فین تک چابکی، خلاقیت و قابلیت جذب مشتریان علاقه مند به دنیای دیجیتال را با خود به همراه دارند. پیشنهادات برای فین تک های بانکی

برای رفع موانع فین تک می توان از BIAN به‌عنوان مرجع معماری صنعت بانکداری، که رشد قابل توجهی داشته است، استفاده کرد. در BIAN سلسله مراتبی وجود دارد که طی آن حوزه‌ها را از یکدیگر جدا شده و در هر حوزه، عملیات مختص همان حوزه، مشخص شده است. از BIAN همچنین می‌توان برای طراحی API و FinTech نیز استفاده کرد. استانداردهای تعریف شده در BIAN و همچنین نقد و بررسی¬ها و نیازسنجی های بانکی آن در نهایت می توانند به خلق یک ایده BIAN و یا یک API برای پاسخ به نیازهای بانکی و همچنین مشتریان آن منجر شود. استارت‌آپ‌های فین‌تک همان (ضدی) هستند که کلیشه‌ها را کنار می‌زنند و شیوه جدیدی از بانکداری را معرفی می‌کنند. شایان ذکر است که هم اکنون اقتصاد ایران در مرحله ای است که در آن بانکداری سنتی کاملاً از بین نرفته است و استارت‌آپ‌های فین‌تک نیز مجال ایحاد انقلاب و یا تحولی جدیدی را پیدا نکرده اند. میزان تراکنش‌ها در شعب رو به کاهش است و این امر بانک‌ها را مجبور می‌کند تا محیطی مبتنی بر فروش ایجاد کنند تا بتوانند هزینه‌های شعب را جبران نمایند. استفاده از فناوری‌های نوین برای پرداخت و تعاملات مالی در کنار تعامل با استارتاپ‌های فین‌تک (حوزه فناوری مالی) قدم مثبتی در راستای بقای بانک ها در حوزه سیستم های پرداخت و مالی خواهد بود. زیرا پیش بینی می شود که طی دهه آینده شعبه هایی که در آن‌ها تنها خدمات پایه همانند سپرده‌گذاری انجام می‌شود با توجه به عدم انطباق و توسعه با فناوری تعطیل شوند.



فین تک چیست؟/بخش پایانی